احکام ظهر نویسی چک

بازدید: 1718 بازدید

احکام ظهر نویسی چک

کسی که چکی را به منظور انتقال مالکیت ظهر نویسی می کند علاوه بر مالکیت موضوع معامله باید دارای شرایط اساسی برای صحت معامله مذکور در فصل دوم قانون مدنی باشد با احراز این شرائط ظهر نویسی برای انتقال دارای احکام و آثار زیر است :

 

انتقال چک و همچنین مالکیت وجه آن از ظهر نویس به منتقل الیه
بنابراین پس از ظهر نویسی صادر کننده چک حق ندارد وجه چک را از حسابش خارج سازد و یا در صورت نبودن محل , چک دیگری به همان مبلغ در وجه شخص دیگری صادر کند والا مشمول مقررات کیفری مذکور در قانون صدور چک خواهد شد ( ماده ۲ قانون) هم چنین بعلت انتقال مالکیت وجه چک, فوت حجر و ورشکستگی یا صدور قرار بازداشت حساب صادر کننده چک, پس از تاریخ انتقال مانع پرداخت وجه به دارنده آن نخواهند بود.

 انتقال مالکیت وجه چک بشرح فوق قطعی است و چنانچه قید و شرطی برای پرداخت وجه چک درسند قید شده باشد بانک مکلف است بدون توجه به شرط موصوف وجه چک را بمحض ارائه آن پرداخت کند. 

در صورت خودداری از پرداخت وجه چک و اقامه دعوی محاکم حق ندارد بدون رضایت دارنده چک ( محکوم له) برای پرداخت وجه آن مهلت بدهند ( ماده ۲۶۹ قانون تجارت با التفاوت به ماده ۳۱۴ همین قانون) معذلک در موارد که چک مفقود یا سرقت , یا جعل گردد و یا از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرائم دیگری بدست آمده باشد , صادر کننده یا ذینفع می تواند دستور عدم پرداخت وجه چک را به بانک بدهد ( ماده ۱۳ قانون چک) ذینفع در صورتی می تواند دستور عدم پرداخت دهد که ادعای او محرز باشد والا دارنده چک حق دارد علیه نامبرده شکایت کند و چنانچه خلاف ادعائی که موجب عدم پرداخت , ثابت شود به مجازات مقرر در ماده ۱۳ قانون چک محکوم خواهد شد. 

این مطلب را از دست ندهید!
اکسل خزانه داری چک

بطوریکه ملاحظه می شود اثر انتقال مالکیت وجه سند, تضمین حقوق دارنده چک علیع صادر کننده آن است و در صورت اختلاف بین طرفین معامله و صدور دستور عدم پرداخت از طرف ذینفع بانک محال علیه مسئولیتی ندارد ( بند ۳ مقررات و شرائط عمومی حساب جاری) و دارنده چک فقط می تواند علیه دستور دهنده شکایت کند و پس از اثبات حق خود در محکمه به بانک مراجعه و وجه چک را وصول نماید. 

 

ضمانت تضامنی صادر کننده و ظهر نویسان چک
_ پس از ظهر نویسی و در صورت عدم پرداخت وجه چک , صادر کننده ظهر نویسان سند منفرداً و متضامناً مسئول پرداخت وجه چک می باشند مشروط بر اینکه ظهر نویسی قبل از برگشت چک یا قبل از انقضای مهلت مقرر برای مطالبه چک به بانک ارائه شده باشد .

ظهر نویسی بدون تاریخ , محمول بر این است که قبل از انقضای مهلت مقرر برای مطالبه چک واقع شه است اگر چکی پس از انقضای مهلت مقرر برای مطالبه و یا پس از برگشت آن ظهر نویسی شده باشد دعوای دارنده چک موصوف علیه ظهر نویس مسموع نیست ( قسمت آخر ماده ۳۱۵ قانون تجارت ) لازم به تذکر است که منع مراجعه دارنده چک به مسئولین آن مانع نیست که دارنده موصوف بتواند وجه چک را به عنوان انتقال طلب مستند به سند عادی بر اساس مقررات قانون مدنی و آیین دادرسی مدنی , در محاکم صالحه موردی دعوی قرار دهد و پس از اثبات ادعای مطروحه وجه چک را وصول کند.

این مطلب را از دست ندهید!
نکات امنیتی صدورچک

 

 عدم تاثیر ایرادات
_ ظهر نویسی موجب انتقال چک و مالکیت وجه آن می شود به این معنی که حق دارنده چک باستناد استقلال امضا مستقیما از سند ناشی می شود و مستقل از چگونگی حقوق ظهر نویسان قبلی با صادر کننده چک است علیهذا مسئول چک که طبق مقررات قانون مدنی بعلت فسخ عقد یا بطلان حق ناقل یعنی ظهر نویسی مجاز است از پرداخت وجه چک به دارنده فعلی سند منتقل الیه استنکاف ورزد در دعاوی تجاری به موجب اصل عدم تاثیر ایرادات از استناد به ایرادات مزبور (فسخ عقد , و بطلان حق و غیره) و در نتیجه خودداری از پرداخت وجه در موقع مطالبه دارنده فعلی آن ممنوع است.

ولی دارنده در صورتی می تواند از اصل تاثیر ایرادات استفاده کند که سو نیت او ثابت نشده و بعلاوه چک مورد دعوی قبل از برگشت یا قبل از انقضای مهلت مقرر برای مطالبه ارائه شده باشد. در موارد ذیل دارنده چک ولواینکه دارای حسن نیت بوده و در موعد مقرر وجه سند را مطالبه کرده باشد نمی تواند به اصل تاثیر ایرادات استناد کند.

اولا _ ایردات مطروحه حاکی از نقص شکلی چک. 
ثانیا _ ایرادات مربوط به عدم اهلیت صادر کننده چک. 
ثالثا _ ایرادات مستند به جعل چک.
رابعا _ ایرادات مربوط به روابط حقوقی بین دارنده چک و محال علیه.

این مطلب را از دست ندهید!
ظهر نویسی به عنوان وکالت

مطالعه بیشتر