مواردی که صادر کننده چک در صورت عدم رعایت آنها قابل تعقیب کیفری خواهد بود عبارتند از:
۱) دارا نبودن وجه نقد یا عدم کفایت آن در حساب جاری صادر کننده چک .
۲) بیرون کشیدن تمام یا قسمتی از وجهی که به اعتبار آن چک صادر شده است .
۳) صدور دستور عدم پرداخت وجه چک به بانک محال علیه .
با توجه به ماده فوق اگر اعضای هیات مدیره به عنوان شخص حقیقی، یک یا دو نفر به عنوان صاحبان امضای مجاز معرفی شده باشند، می توانند از طرف شرکت چک صادر کنند. در صورتی که آن چک توسط بانک محال علیه برگشت بخورد، صاحبان امضای مجاز مسئولیت مدنی و کیفری دارند. در این صورت فرد یا افراد اخیر باید مجازات های مندرج در قانون را تحمل کنند. اما در هر حال مسئولیت تضامنی آن ها نسبت به پرداخت وجه چک کماکان به قوت خود باقی است، زیرا قسمت اخیر ماده ۱۹ مذکور فقط مسئولیت کیفری صاحبان امضای مجاز از طرف شرکت را در صورت ثبوت زایل ساخته و مسئولیت مدنی اشخاص مزبور از بین نرفته است. در فرضی که مدیرعامل یک شرکت چکی را از حسابی که به نام شرکت است، صادر می کند و قبل از موعد چک ها بدون این که مدیر عامل جدیدی انتخاب شود، شرکت را ترک می کند، باز هم مسئولیت خواهد داشت. زیرا طبق ماده ۷ قانون صدور چک مصوب سال ۷۲ و اصول کلی حقوقی، صادر کننده چک و امضا کننده آن در مقابل دارنده چک مسئولیت کیفری خواهد داشت. حتی اگر سهام خود را فروخته بشد و سمتی در شرکت نداشته باشد. مبنای مسئولیت نمایندگان و مدیرعامل شرکت این است که قانون گذار قصد دارد با نگرشی خاص به چک آن را از سایر اسناد تجارتی همچون سفته و برات متمایز کند. برای بالا بردن اعتماد مردم به چک، قانون گذار از چندین ابزار بهره برده است. یکی از آن ها، مساله مسئولیت تضامنی وکیل و نماینده شخص حقوقی و مسئولیت کیفری صادر کننده در صدور چک است. لازم به ذکر است که مسئولیت کیفری صادر کننده چک بلامحل در لایحه تجارت جدید نیز احیا شده است.
اصل ظهر نویسی انتقال مالکیت وجه چک است , و احراز ظهر نویسی به عنوان وکالت وقتی است که ظهر نویس وکالت در وصول را در پشت یا روی سند قید کرده باشد (ماده ۲۴۷ قانون تجارت ) به موجب این وکالت نامه و به صراحت ماده ۲۴۷ قانون تجارت بالتفاوت به ماده ۳۱۴ همین قانون وکیل (بانک یا بطور کلی محال علیه) علاوه بر وصول مبلغ چک , حق اعتراض و نیز اقامه دعوی را در صورت خودداری بدهکار از پرداخت وجه سند در مراجع صالحه, خواهد داشت. این نوع وکالت پس از نوشتن عباراتی از قبیل ( برای وصول ) یا ( بمنظور وکالت) یا عبارات دیگری که مبین همین معنی باشد , در پشت یا روی چک تحقق می یابد.
به موجب بند ۲۴ مقررات و شرایط عمومی حساب سپرده قرض الحسنه جاری ،صرف صدور حتی یک فقره چک بلامحل را که منجر به صدور گواهی عدم پرداخت شده باشد ،سبب محرومیت از اعطای دسته چک جدید می داند. در این بند مدت محرومیت از داشتن دسته چک ذکر نشده ولیکن در تبصره اعلام داشته اگر چنین صادر کننده ای ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ صدور گواهی حسن نیت خود با تامین وجه چک ،یا ارایه لاشه اثبات کند مشمول محرومیت فوق نخواهد شد. ولیکن بعد از پایان این ۱۰ روز نیز میتوان با تحقق یکی از موارد زیر از محرومیت های ذکرشده رفع اثر نماید
۱)چک یک سندعادی اما درحکم اسناد لازم الاجـرا اسـت وبـه همـین خاطر برای وصول آن راه اجرای ثبـت را گذاشـتند و در ایـن راه بایـد عین چک+گواهی عدم پرداخت به اجرای ثبت محل داده شود
۲)دارنده چک کسی است که چک در وجه او صادر شده یا امضاء شده یا پشت نویسی شده یا دست کسی هست(حامـل چـک )یـا قـایم مقـام قانونی آنها واین اشخاص فقط میتوانند کتبا دستور عدم پرداخت دهند آنهم به دلایل جزایی مندرج درماده۱۴قانون صدور چک مثـل ادعـای مفقود شدن جعل سرقت و… و کسی که دستور عدم پرداخت چـک را داد مکلف است ظرف۱هفته در دادسرا شکایت کرده و گواهی تقدیم شکایت خود را بـه ب انـک تسـلیم کنـد وگرنـه بانـک بـه دسـتور عـدم پرداخت ترتیب اثر نمیدهد
ﻣﻮﺍﺭﺩﯼ ﮐﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪﮔﺎﻥ ﭼﮏ ﻭ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺣﺴﺎﺏ ﺟﺎﺭﯼ هنگام صدورچک ﺭﻋﺎﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯﺩﺳﺘﻪ ﭼﮏ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﻮﺀ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﺸﻮﺩ . ﺑﺸﺮﺡ ﺫﯾﻞ ﺍﺳﺖ .
۱ – ﺩﺭﻫﻨﮕﺎﻡ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﺘﻦ ﭼﮏ ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﻭ ﺑﺎ ﻗﻠﻢ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ اقدام به صدورچک کنید،ﺣﺘﯽ ﺍﮔﺮ ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻤﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﺪﻫﯿﺪﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﻣﺘﻦ ﭼﮏ ﺭﺍ ﺑﻨﻮﯾﺴﻨﺪ .
۲ – ﺩﺭﻗﺴﻤﺖ « ﻣﺒﻠﻎ ﭼﮏ » ﻫﻢ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺭﺍﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪﻭ ﻫﻢ ﺭﯾﺎﻝ ﺭﺍ ، ﻣﺜﻼ : ﺩﻭﻣﯿﻠﯿﻮﻥ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺑﺮﺍﺑﺮﺑﺎ ﺑﯿﺴﺖ ﻣﯿﻠﯿﻮﻥ ﺭﯾﺎﻝ .
کسی که چکی را به منظور انتقال مالکیت ظهر نویسی می کند علاوه بر مالکیت موضوع معامله باید دارای شرایط اساسی برای صحت معامله مذکور در فصل دوم قانون مدنی باشد با احراز این شرائط ظهر نویسی برای انتقال دارای احکام و آثار زیر است :
انتقال چک و همچنین مالکیت وجه آن از ظهر نویس به منتقل الیه
بنابراین پس از ظهر نویسی صادر کننده چک حق ندارد وجه چک را از حسابش خارج سازد و یا در صورت نبودن محل , چک دیگری به همان مبلغ در وجه شخص دیگری صادر کند والا مشمول مقررات کیفری مذکور در قانون صدور چک خواهد شد ( ماده ۲ قانون) هم چنین بعلت انتقال مالکیت وجه چک, فوت حجر و ورشکستگی یا صدور قرار بازداشت حساب صادر کننده چک, پس از تاریخ انتقال مانع پرداخت وجه به دارنده آن نخواهند بود.
چک فاقد جنبه کیفری در موارد زیر شکایت شاکی به دلیل وحقوقی بودن چک پیگرد کیفری نخواهد داشت: چک باید به صورت […]
اصول نگارش چک بسیاری از بزرگترین مدیران کشور ما با سالها سابقه ، اصول نگارش و خطرات چک را نمی دانند . […]
تفاوت بین چک حقوقی و چک کیفری همه چیز در مورد چک!!! عبارت چک حقوقی و چک کیفری فقط در مورد چک […]
اکسل خزانه داری چک برای ثبت و نگهداری چکهای دریافتنی و پرداختنی آن دسته از شرکت های که از سیستم خزانه داری […]